GNO- Thanh tra Chính phủ phát hiện nhiều nhà băng vi phạm trong việc cấp tín dụng khi cho khách hàng chưa đủ điều kiện vay trong giai đoạn giai đoạn 2013 – 2017.
Thanh tra Chính phủ vừa thông báo kết luận thanh tra trách nhiệm của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và các tổ chức tín dụng trong việc thực hiện đề án cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng (TCTD) và đề án xử lý nợ xấu giai đoạn 2013-2017.
Thanh tra Chính phủ chỉ ra loạt vi phạm của ngân hàng
Kết luận cho thấy, thực hiện Đề án cơ cấu lại hệ thống các TCTD theo quyết định 254 (Đề án 254), NHNN đã ban hành kế hoạch triển khai thực hiện nhiệm vụ cơ cấu lại hệ thống các TCTD năm 2013 và 2014. Trong đó đưa ra tiêu chí để phân loại TCTD yếu kém trên cơ sở kết quả giám sát, thanh tra, kiểm toán độc lập.
Tuy nhiên, giai đoạn 2013-2015, ngoài 9 TCTD yếu kém đã được NHNN phân loại và phê duyệt phương án cơ cấu lại trong giai đoạn 2011-2012, không có ngân hàng thương mại cổ phần nào được NHNN phân loại yếu kém theo các tiêu chí hướng dẫn tại các kế hoạch triển khai thực hiện nhiệm vụ cơ cấu lại hệ thống các TCTD của NHNN.
Việc thực hiện phương án tái cơ cấu được duyệt còn hạn chế, thiếu sót, vi phạm.
Bên cạnh đó, việc khắc phục vi phạm về sở hữu chéo, góp vốn, mua cổ phần tuy có giảm nhưng vẫn còn trường hợp khắc phục chậm. Đến thời điểm thanh tra, một số trường hợp chưa khắc phục xong. Kết luận của Thanh tra Chính phủ cũng đề cập đến quá trình các tổ chức tín dụng thực hiện kết luận thanh tra của Cơ quan thanh tra giám sát ngân hàng (TTGSNH).
Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ cũng chỉ ra tài sản đảm bảo của các khoản nợ xấu mà các ngân hàng bán cho VAMC không đáp ứng điều kiện theo quy định, ảnh hưởng đến mệnh giá trái phiếu đặc biệt sử dụng để vay tái cấp vốn.
Kiểm tra hồ sơ pháp lý tài sản đảm bảo đối với 38 hồ sơ mua nợ xấu bằng trái phiếu đặc biệt (TPĐB) tại 6 ngân hàng tương ứng với mệnh giá TPĐB tái cấp vốn của 13 tổ chức tín dụng (đến ngày 31/12/2017) phát hiện 34 hồ sơ mua nợ xấu, có thể kể đến như BIDV 8 hồ sơ, PGBank 4 hồ sơ, ABBbank 5 hồ sơ, Agribank 4 hồ sơ,… tại thời điểm bán nợ cho VAMC có vi phạm.
Trong đó, 20 hồ sơ có tài sản đảm bảo (TSĐB) không còn đầy đủ tính hợp pháp, hợp lệ theo quy định về điều kiện mua nợ xấu bằng TPĐB. 14 hồ sơ có chứng thư/biên bản thẩm định giá TSĐB hết hiệu lực nhưng chưa được định giá lại hoặc TSĐB là không đúng theo quy định của NHNN.
Cho vay tập trung vào số ít khách hàng
Tại Sacombank, phương án tái cơ cấu Sacombank sau sáp nhập đưa ra giải pháp, kiến nghị thực hiện kết luận thanh tra chưa đầy đủ, không tách bạch rõ những kiến nghị trong phương án tái cơ cấu sáp nhập và những kiến nghị tiếp tục phải thực hiện theo kết luận thanh tra.
Kiểm tra tại Sacombank về việc thực hiện một số kiến nghị tại kết luận thanh tra cho thấy ngân hàng này chuyển nhóm nợ thấp hơn nhóm nợ nêu tại kiến nghị kết luận thanh tra trước khi bán nợ cho VAMC đối với 18 khoản vay, dư nợ 2.825,4 tỷ đồng, tương ứng với giá trị dự phòng cụ thể trích lập thiếu 445,8 tỷ đồng.
Kết luận của Thanh tra Chính phủ cho thấy, tổng dư nợ tín dụng với 16 khách hàng của ngân hàng Sacombank lên tới 15.218 tỷ đồng vào 31/8/2018, phân loại nợ nhóm 1, chiếm 6,2% tổng dư nợ của ngân hàng.
Đáng chú ý, Sacombank cho 9 doanh nghiệp vay với dư nợ bằng 48,52% vốn tự có của ngân hàng, lên tới 9.262 tỷ đồng.
Các doanh nghiệp này gồm Công ty cổ phần Him Lam Thủ Đô, Công ty cổ phần Đầu tư Hồng Bàng, Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng Bảo Lộc, Công ty cổ phần Đầu tư TMDV Nam Thắng, Công ty cổ phần Thương mại xây dựng Công Phúc, Công ty cổ phần Hạ tầng Bảo Tín, Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng Việt Phú Mỹ, Công ty cổ phần Việt Hà, Công ty cổ phần Hiệp Ân. Số doanh nghiệp trên vay vốn để nhận chuyển nhượng và đầu tư vào cùng dự án.
9 doanh nghiệp này không có mối quan hệ liên quan theo quy định Luật Các tổ chức tín dụng, không trực tiếp thực hiện dự án, mà vay vốn để chuyển cho bên thứ 3 qua hình thức ký hợp đồng nguyên tắc về chuyển nhượng các phân khu thuộc dự án.
Trong khi đó, ngân hàng chỉ thẩm định năng lực tài chính với khách hàng vay vốn thay vì đơn vị thực hiện dự án. Việc này dẫn tới tiềm ẩn rủi ro cho ngân hàng. Khi thanh tra, dự án đang khó khăn về pháp lý đất đai, làm tăng chi phí lãi vay, ảnh hưởng chất lượng tín dụng, kết quả kinh doanh của Sacombank.
Cho vay khi chưa đáp ứng đủ điều kiện
Ngoài ra, tại Bac A Bank, Thanh tra Chính phủ phát hiện nhà băng này cho loạt công ty “họ” TH cho vay khi chưa đáp ứng điều kiện, như Công ty CP Chuỗi thực phẩm TH, Công ty Thực phẩm sữa TH, Công ty Sữa TH, Công ty Phát triển nguyên liệu vùng đông bắc Nghệ An, Công ty Dược liệu TH.
Bac A Bank thẩm định, phê duyệt cho vay khi khách hàng chưa đáp ứng điều kiện về khả năng tài chính để trả nợ và phương án dùng vốn khả thi; không có tài sản đảm bảo trong khi tài chính khách hàng khó khăn; chậm trả nợ lãi nhưng không chuyển nợ quá hạn. Nhà băng này đã cho vay khi khách hàng không đủ khả năng trả nợ, xác định kỳ hạn trả nợ không phù hợp, giải ngân dù dự án chưa đầy đủ hồ sơ pháp lý.
Trong việc thẩm định điều kiện cho vay vốn: Khách hàng chưa đáp ứng đầy đủ điều kiện về tính khả thi, hiệu quả của dự án khi phê duyệt cho vay; chưa đáp ứng điều kiện “có khả năng tài chính để trả nợ” theo quy định tại Điều 7 Quy chế cho vay kèm theo Quyết định 1627 và Thông tư 39 của NHNN (CTCP Thực phẩm sữa TH; Công ty TNHH XNK công nghệ xanh quốc tế; CTCP Sữa TH; CTCP Logistic SC; CTCP Dược liệu TH; CTCP nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao quốc tế; Công ty TNHH Hùng Vương Huế). Trong đó, có một số khách hàng âm vốn chủ sở hữu như CTCP Sữa TH; CTCP chuỗi thực phẩm TH âm vốn CSH; Công ty TNHH XNK công nghệ xanh quốc tế âm VCSH; …
theo Kiến thức Đầu tư
