GNO- Năm nay, mưa thuận nên những vùng lúa – tôm ở Cà Mau được mùa. Tuy nhiên, tới thời điểm thu hoạch nhưng hàng ngàn tấn lúa ST24, ST25 của bà con đang bí đầu ra. Cơ quan chức năng địa phương kêu gọi doanh nghiệp có nhu cầu thu mua để gỡ khó cho người dân.
Lúa sạch được mùa lại bí đầu ra
Sản xuất lúa – tôm được xem là mô hình nông nghiệp thông minh, thích ứng với biến đổi khí hậu và góp phần cải thiện thu nhập cho nông dân. Tại Cà Mau, huyện Thới Bình có tiềm năng lớn để phát triển mô hình này (xen canh lúa – tôm càng xanh, lúa – tôm sú). Năm 2022, diện tích sản xuất lúa – tôm của huyện Thới Bình đạt hơn 18.900ha, các loại giống lúa chủ yếu sử dụng trong mô hình lúa – tôm gồm ST24, ST25, OM 2517…
Năm nay, mưa nhiều nên người dân làm vụ lúa trên đất nuôi tôm của tỉnh Cà Mau thuận lợi. Tại xã Tân Bằng, huyện Thới Bình, năng suất lúa đạt khoảng 5,5 tấn/hecta. Đối với người trồng lúa trên đất nuôi tôm bị nhiễm mặn, năng suất này đã đạt ở mức cao hơn so với trung bình hàng năm.
Ông Nguyễn Văn Phúc – trưởng Phòng NN&PTNT huyện Thới Bình – cho biết hiệu quả mô hình lúa – tôm tăng dần qua từng năm. Theo đó, bình quân năng suất lúa từ 3,8 tấn/ha vào năm 2013 tăng lên 4,8 tấn/ha vào vụ mùa năm 2021. Riêng năng suất tôm sú từ khi chuyển từ hình thức nuôi quảng canh truyền thống sang quảng canh cải tiến đạt 320 kg/ha, tăng gấp 2 lần so với thời điểm trước đây.
Còn theo ông Nguyễn Hoàng Bạo – phó chủ tịch UBND huyện Thới Bình – cho biết để mô hình lúa – tôm phát triển bền vững trong thời gian tới, huyện sẽ đẩy mạnh áp dụng các kỹ thuật canh tác lúa thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu. Chuyển giao các kỹ thuật rửa mặn trên đất nuôi tôm cho bà con nông dân. Chọn những giống lúa phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng địa phương, đáp ứng yêu cầu của thị trường tiêu thụ. Xây dựng nhãn hiệu chứng nhận “Lúa sạch Thới Bình”, lúa hữu cơ nhằm nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm.
Một trong điểm sáng phát triển bền vững mô hình lúa – tôm là tổ chức chứng nhận quốc tế toàn cầu độc lập trong quản lý và giám sát hàng hóa (Control Union) vừa trao chứng nhận đạt chuẩn ASC cho gần 600ha tôm sú trên địa bàn xã Trí Lực (huyện Thới Bình). Việc đạt chứng nhận ASC sẽ giúp sản phẩm tôm sú Cà Mau đến được các thị trường khó tính trên thế giới.
Xây dựng chuỗi liên kết – Giải pháp trồng lúa bền vững
Chưa kịp vui vì được mùa, người trồng lúa ở Cà Mau đã phải đối mặt với tình trạng lúa rớt giá, khó tiêu thụ. Theo ông Lê Hoàng Phương, Chủ tịch UBND xã Tân Bằng cho biết, gần 50% diện tích lúa của địa phương được bao tiêu, tuy nhiên, doanh nghiệp đưa ra tiêu chuẩn cao nên người dân chưa bán được lúa. Hiện còn khoảng 600 hecta lúa ST24, ST25 chưa có đầu ra.
Vùng trồng lúa cao sản của huyện Thới Bình ngoài xã Tân Bằng còn có các xã Biển Bạch Đông, Trí Phải,… Ước mỗi địa phương đang tồn hơn 1.000 tấn lúa ST24, ST25.
Thời gian qua, người dân thu hoạch lúa ngay thời điểm mưa nhiều nên càng gặp nhiều khó khăn khi không tiêu thụ được. Các cơ quan chức năng địa phương đã vào cuộc và đang kêu gọi doanh nghiệp có nhu cầu thu mua lúa, tháo gỡ khó khăn.
Để tiêu thụ lúa bền vững, tỉnh Cà Mau đã có nhiều giải pháp hỗ trợ xây dựng chuỗi liên kết giữa nông dân và doanh nghiệp. Theo ông Nguyễn Minh Ái – phó giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư, trên địa bàn tỉnh Cà Mau hiện có năm công ty chế biến xuất khẩu thủy sản phối hợp với các ban quản lý rừng phòng hộ và các đơn vị có liên quan liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm tôm – rừng và tôm – lúa với diện tích 22.330ha.
Tương tự, tỉnh có 23 chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm lúa với diện tích 6.320ha, sản lượng tiêu thụ khoảng 30.000 tấn. Về lĩnh vực lâm nghiệp, có hai liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm của Hợp tác xã (HTX) Vạn Lợi và Công ty cổ phần đầu tư Thúy Sơn với diện tích 340ha, sản lượng gỗ khai thác đạt 34.000m³, chiếm hơn 9% diện tích và 10% sản lượng gỗ khai thác toàn tỉnh…
Một trong những “hạt nhân” trong chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ các ngành hàng chủ lực là các HTX. Hiện trên địa bàn tỉnh Cà Mau có 199 HTX với hơn 3.500 thành viên.
Ông Lê Văn Sử – phó chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau – cho biết mặc dù tình hình liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp gắn với phát triển kinh tế tập thể có chuyển biến nhưng vẫn còn nhiều vấn đề đặt ra: sản lượng liên kết tiêu thụ còn thấp, tính bền vững chưa cao…
Vì vậy, ông Sử đề nghị Liên minh HTX tỉnh Cà Mau cần phối hợp cùng các sở, ngành, địa phương tập trung rà soát, đánh giá những tồn tại hạn chế trong hoạt động liên kết chuỗi giá trị. Từ đó, đề ra các giải pháp tháo gỡ khó khăn. Đẩy mạnh tuyên truyền thay đổi nhận thức của người nông dân, thành viên HTX; chú trọng chọn những mô hình điểm; ứng dụng công nghệ thông tin trong xây dựng liên kết trên cơ sở nền tảng thị trường.
Tỉnh Cà Mau có diện tích đất lúa – tôm khoảng 40.000 hecta, tập trung chủ yếu tại huyện Thới Bình, U Minh. Đây là mô hình tạo ra lúa sạch, bởi người dân không dùng thuốc bảo vệ thực vật nhằm gìn giữ môi trường nuôi tôm ở vụ mùa tiếp theo. Những năm gần đây, ngày càng có nhiều nông hộ tiến hành trồng các giống lúa cao sản theo hướng hữu cơ để được bao tiêu sản phẩm. Tuy nhiên, năm nay, vụ lúa trên đất nuôi tôm của người dân Cà Mau được mùa nhưng hàng ngàn tấn lúa ST24, ST25 của bà con đang bí đầu ra.
